Yeni yelkenli almak : Türkiye’deki en önemli denizcilik fuarlarından biri olan boatshow başlıyor. Bir çoğumuz 2013 yılına yeni bir tekne ile girmeyi hedefliyor bu nedenle fuarda cebimize uygun bir tekne bulmanın heyecanını yaşıyoruz.
Fuarda tekne almanın bir çok avantajı var, öncelikle alacağınız modeli detaylı olarak inceleyebilir ve satış danışmanlarına kafanızdaki bir çok soruyu yöneltebilirsiniz. Genellikle fuarda alınan teknelerde fiyat avantajı veya zengin aksesuar almanızda mümkün.
Peki tüm bu avantajların yanında dikkat etmeniz gereken konular neler? Bu yazıda bunları özetlemeye ve fuarda yapacağınız alışverişte size bazı püf noktalarını anlatmaya çalışacağım. Ama öncesinde aşağıdaki konuyu netleştirmeniz gerekiyor…
Doğru tekne seçimi
Belki de en önemli konu doğru teknenin seçimidir hatta fiyatından bile önemlidir çünkü rahat ve severek kullanamayacağınız bir teknenin ucuz olmasının size hiç bir katkısı yoktur. Özellikle seçeceğiniz teknenin boyu, genelde kaç kişi kullanacağınız, hafta sonları mı yoksa sürekli mi kullanacağınız, tek başınıza abralıyabiliyor musunuz gibi sorular nasıl bir model almanız gerektiği açısından çok önemlidir. Fuar süresince bu konulardaki endişelerinizi tekneleri gezerek bir parça olsun netleştirebilirsiniz.
Şimdi gelelim bu yazıda anlatacağım ve dikkat etmeniz gereken noktalara:
1- Bayrak seçimi
Şüphesiz hepimiz Türk Bayrak’lı bir teknemiz olmasını isteriz fakat günümüzde bazı vergi avantajlarından dolayı birçok kişi yabancı bayraklı tekne almak zorunda kalıyor. Eğer yabancı bayraklı tekne alırsanız daha sonra Türk Bayrağına değiştirmeniz bugünkü yönetmelikle mümkün değil. Bunun için karar verirken bu konuyu iyi araştırmanızı öneririm. Türk Bayraklı tekneler balıkçı barınakları gibi yerlerde de bağlanabildiklerinden özellikle böyle bir imkanınız varsa orta vadede bağlama maliyetleri açısından daha avantajlı olabilirsiniz. Ayrıca yabancı bayraklı bir teknenin belirli aralıklarla yurtdışına çıkıp gelmesi gerekir bu tür konuları da yetkili kişilerle konuşarak tüm avantaj ve dezavantajlarını çıkarın.
2- Ulaştırma
İster inanın ister inanmayın, ulaştırma konusu firmalar arasında fiyat farklılığını yaratan en büyük kalemlerin başında gelir. Bir çok firmanın fabrikası deniz kenarında değildir ve verdikleri baz fiyat fabrikadan sizin gelip aldığınız fiyattır. Bundan dolayı bu fiyatlarının üzerine bir de fabrikadan deniz kenarına olan fiyatı eklerler ve örneğin Fransa, İtalya, İspanya veya Almanya deniz kenarı fiyatı şeklinde bir fiyat çıkarırlar.
Bu kalemde dikkat etmeniz gereken şey fabrikadan deniz kenarına olan taşıma maliyeti. Bazı firmalar 10bin Euro gibi astronomik fiyatlar ekliyorlar yurtdışı denizde teslim fiyatı olarak.
Diğer dikkat edilmesi gereken konu ise, hangi ülkenin denizine indirileceği, Fransa’dan güzel bir gezi ile teknenizi sizin birkaç arkadaşınızla getirmeniz mümkünken İngiltere teslimi bir teknenin Türkiye’ye deniz üzerinden gelmesi bir hayli zaman ve maliyet gerektirir. Eğer siz teknenizi kendiniz getirecek kadar tecrübeli değilseniz, uzak ülkelerden teknenizi getirme masrafı daha yüksek olacaktır. Bu neredeyse iyi bir elektronik ekipman seti maliyetindedir hatta daha üzeri.
Ayrıca sürpriz maliyetler görmemek için eğer kendiniz tekneyi getireceksiniz yurtdışı marina ücretleri, suya indirme ücreti vb kim karşılayacak bunları netleştirmeniz gerekir. Eğer yaptığınız anlaşmada bir teknenin seyre çıkabilmesi için bulunması gereken ekipmanları da fiyata dahil etmediyseniz (ki firmalar bu ekipmanlara yüksek fiyat verirler; harita, can yelekleri, güvenlik ekipmanları, fişekler vb) yola çıkabilmeniz için bunları da almanız gerekecektir. Bazı durumlarda bunları yurtdışındaki marinalardan almanız daha ucuza mal olabilir, bu konuyu araştırmanız gerekebilir.
3- Ekipmanların markaları ve modelleri
Bir çok firma zengin bir aksesuar paketi sunsa bile, sizin gerçekten ihtiyaçlarınızı karşılayacak modeller olmayabilir. Örneğin GPS’den GPS’e özellik olarak farklar vardır, alırken GPS var mı diye bakarız ama aldıktan sonra ya bu GPS’de şu yokmuş diyebiliriz. Bu nedenle yelkenlerden, halatların kalitesinden tutunda can yeleklerine, vinçlerin marka ve büyüklüğüne, buzdolabının kapasitelerine, temiz su tankının büyüklüğüne, ırgatın gücüne ve zincirin kaç mm olduğuna ve uzunluğuna kadar markalar arasındaki farkları belirleyin. Bu kolay bir iş değildir ama sonradan cebinizden fazla para çıkar ve her şeyden önemlisi moraliniz bozulur. Bazen bazı konuları peşinen kabul etmek daha kolay olur.
Benim şahsen en sinir olduğum konuların başında dümenlerin metal olarak verilmeleri ve üzerine deri kılıf için dahi ek fiyat istenmesidir. Bu küçük ayrıntıda bile cebinizden iyi bir para çıkabilir, tabi buz gibi havada elinizi donduran veya güneş tepede alev gibi kızarmış bir dümenle seyir yapmak istemiyorsanız…
4- Sigorta
Teknenin yıllık masraflarından (OPEX) birisi de sigortadır. Sigortalar teknenin büyüklüğüne ve direklerinin yüksekliğine göre bir çok faktöre göre fiyatlama yaparlar. Alacağınız teknenin sigortasının ne olacağına ve neleri kapsadığına dikkat edin. Özellikle tekneyi yurtdışından getirecekseniz sigortanın kapsamının buna uygun olup olmadığına mutlaka emin olun.
5- Boyutlar
Yazının başında belirttiğim gibi bu konuya daha önce karar vermiş olduğunuzu varsayıyorum fakat dikkat etmeniz gereken bir konu günümüzde bazı markaların enleri boylarına göre daha geniş yapılıyor. İş marina maliyetlerine gelince boy x en olarak hesaplandığında boyun kısa olması bazı vergi kalemleri açısından avantajlı olsa da marina ücreti açısından boy x en hesabını iyi yaptığınıza emin olun.
Sonuç olarak her teknenin size bir ilk maliyeti, yıllık işletme maliyetleri ve ek yatırım maliyetleri vardır (sonradan alınan cihazlar vb). Eğer sürpriz yaşamak istemiyorsanız tüm bu kalemleri markadan markaya modelden modele belirlemeniz lazım. En önemli konu da teknenin size toplam maliyeti, İngilizce ve uluslararası terminolojide buna TCO (Total Cost of Ownership) denir. Sonradan moralinizin bozulmaması için TCO modelinizi belirlemeden denizlere yelken açmanızı tavsiye etmem…
İlginizi çekerse şu yazılara da bakabilirsiniz:
