Kaptanlık ehliyetini almış, bir çok kursa da katılmış bu durumda olan o kadar çok kişi ile tanıştım ki bu konuda bir yazı yazmaya karar verdim, Yelkenli Kiralama.
Öncelikle şunu söylemem gerekir ki denizin şakası olmaz. Bu sadece yeni başlayanlar için değil deneyimli amatör veya profesyoneller için de geçerlidir. Bundan dolayı ister yeni başlayın ister profesyonel bir denizci olun mutlaka dikkat etmeniz gereken noktalar olacaktır. Denize çıkmak belli koşulların oluşmasını gerektirir. Bu konuyla ilgili “Denize açılmalı mıyım?” adlı makaleyi okumanızı tavsiye ederim.
Şimdi gelelim tatilde tekne kiralamaya. Bu konuda insanın şevkini kıran bazı sorular vardır:
- Nereden kiralayacağım, bana tekne verirler mi?
- Tekneyi teslim alırken ve verirken prosedür nedir?
- Kimlerle gideceğim?
- Hangi boy ve özellikte yelkenli kiralamalıyım?
- Ne tür denizcilik tecrübelerine sahip olmam şart?
- Hangi mevsimde gitmeliyim?
- Nereye gitmeliyim?
- Öncelikle en önemli sorudan başlamak istiyorum.
Kimlerle gideceğim?
Eğer bir haftalık bir tekne tatiline kaptan olmadan bile hiç katılmadıysanız daha önce bu tür tatile çıkmış bir arkadaşınızı yanınıza almanızı tavsiye ederim. Kaptan siz olabilirsiniz ama yanınızda daha önce böyle bir tecrübe etmiş birinin olması size önemli destek olacaktır.
Benim önerim en fazla 6 kişi en az ise 4 kişi ile yola çıkmanız. Daha önce sizin gibi bir kursa katılmış ve kaptanlık ehliyetine sahip birinin de yanınızda olması çok önemli. Eğer sert rüzgara veya fırtınaya yakalanmazsanız (bu konuya daha sonra değineceğim) en çok zorlanacağınız iskeleye yanaşma, demirleme ve marinaya girişlerdir. Demirleme sırasında daha fazla kişiye ihtiyacınız olabilir bu anlamda işi bilen 2 denizci ve atla halatı bağla dediğinizde rahatlıkla yüzecek ve kıyıya halatı bağlayacak bir kişinin olması, yani 3 kişi olmanız minimum gereksinme. Diğer kişilerin de halat bağlamada basit düğümleri yapmada becerikli olmaları bir avantaj.
Tüm tayfanın mutlaka yüzme bilmesi gerektiğini söylemeye gerek duymuyorum. Mümkünse 16 yaşından küçük çocuklarınızı ve rahat hareket etmekte zorlanan fiziksel zorluk çekebileceklerini düşündüğünüz büyüklerinizi ilk çıkacağınız yolculukta karada bırakın.
Nereden kiralayacağım, bana tekne verirler mi?
Verirler, yeter ki siz kendinize ve ekibinize güvenin ve gerekli eğitimleri aldığınıza emin olun. Charter tekneleri genellikle çok kullanılmış tekneler izlenimi verse de özellikle kiralama yaparken son derece güvenilir ve bakımlı teknelerdir. Bozulan bir tekneye müdahale etmek zorunda olduklarından bozulmaması için tüm bakımlarını genelde yaparlar. Başınıza gelebilecek tek aksaklık sizden önce mazot alan kişilerin pis mazot alması ve mazot tankının içinde pislik birikmesi. Çok dalgalı denizde motor çalıştırmasanız bu da başınıza dert açmaz.
Öncelikle mümkünse tanıdığınız veya arkadaşlarınızın referansı ile bir firmayla anlaşın. Bir kaç alternatif sorun, şevkinizi kıracak birkaç firma olabilir ama unutmayın ki diğer tarafta teknesini kiralamak ister. Bu konuyla ilgili “Tekne kiralarken dikkat etmeniz noktalar” adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
Öncesinde bir pratik yapmak isterseniz İstanbul, İzmir gibi şehirlerde günü birlik tekneler kiralayabilirsiniz. Bu sayede tatil öncesi iyi bir test yapmış olursunuz.
Tekneyi teslim alırken ve verirken prosedür nedir?
Bu konuyla ilgili de “Tekne kiralarken dikkat etmeniz noktalar” adlı yazıya bakabilirsiniz. Size tavsiyem yola çıkmadan firma ile yapacağınız check-listi dikkatlice kontrol etmeniz. Halat sayılarını ve boylarını özellikle kontrol edin. Emin olamıyorsanız açıp bakın, vakit kaybediyorum endişesine kapılmayın. Neyi nasıl teslim aldığınıza emin olun. Yelkenleri de kontrol etmeden çıkmayın, çok yıpranmış yelkenlerin değişmesini talep edin, yırtılacağı varsa sizin üzerinizde kalmasın.
Hangi boy ve özellikte yelkenli kiralamalıyım?
Mümkünse ilk kiraladığınız yelkenli 40 feet (12metre) üzerinde olmasın. 6 kişiye kadar 36-40 feet teknede rahat edersiniz. Hele benim gibi dışarıda yatmaya meyilli iseniz kamara da sorun olmaz. Eğer yanaşma ve manevralarda kendinize güvenemiyorsanız size şiddetle tavsiyem baş pervanesi olan bir modeli seçmeniz. Zor durumda baş pervanesi ile tekneyi istediğiniz konuma getirebilirsiniz, bu da manevraları çok kolaylaştıracaktır.
Diğer önemli konuda mutlaka chartplotter’ı olan (çoğunda vardır) hatta mümkünse dışarıda havuzlukta olan modeli seçmeniz. Yol yaparken nereye gittiğinizi ekranda görmek daha büyük bir güven verecektir. Bazı firmalar dışarıda ekranlar bozulmasın diye içeriye taktırıyorlar.
Klasik ana yelkeni olan bir tekneyle güzel pratikler de yapabilirsiniz ama tatilde bir de bununla uğraşmayayım derseniz sarma anayelken’e sahip bir model seçebilirsiniz.
Kıçtan bağlama halatlarını da yeterli olduğuna bakın, özellikle en az bir adet 50 metrelik halatınız olması Akdeniz usulü bağlamalar için sizi rahatlatacaktır. Demirleme ve bağlamalar hakkında bilgi almak için “Demirlemede dikkat edilecek noktalar” adlı yazıya bakabilirsiniz.
Güvenlik ekipmanlarının tam olduğunu ve can yeleklerinin sizlere uygun olduğunu da mutlaka kontrol edin.
Ne tür denizcilik tecrübelerine sahip olmam şart?
Bir kaptanın bilmesi gereken her şeyi bilmeniz gerekir. Bundan dolayı yola çıkmadan önce bilgilerinizi gözden geçirmeyi unutmayın. Ama pratikte en çok lazım olacak bilgiler:
- Marinaya giriş ve çıkış manevraları (palamarlar yardım edeceklerdir çok endişe etmeyin)
- Demirleme (nereye demirleyeceğinin belirlemesi de önemlidir)
- VHF telsizin kullanılması (en azından marina giriş ve çıkışlarında)
- Yelkenlerin kullanılması durumunda temel yelkencilik bilgileri
- Denize adam düştü manevrası
- Temel ilk yardım bilgileri
VHF Telsiz ile nasıl konuşulur bilgi almak için “VHF Telsiz” bölümündeki yazıları okuyabilirsiniz, Marina ile haberleşme örnekleri için de “Marinaya girişi/çıkış VHF haberleşmesi” adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
“Temel yelkencilik” bilgilerinizi mutlaka gözden geçirin. Özellikle “Denize Adam Düştü (MOB)” nasıl yapılır tekrar bakmanızda yazar var.
Hangi mevsimde gitmeliyim?
Çok kalabalık bir sezonda giderseniz (bayram tatili vb) demirleyecek ve bağlayacak yer bulamayabilirsiniz. Dar yerlere demirlemek zorunda kalırsınız bu da sizi strese sokabilir. Öte yandan etrafınızda diğer teknelerin olması size destek olacaktır, denizciler birbirlerine yardım ederler. Bu nedenle Mayıs-Ekim ayları arasında çok yoğun olmayacağını düşündüğünüz bir dönemde ilk kiralamanızı yapabilirsiniz.
Nereye gitmeliyim?
Türkiye’nin tüm Ege ve Güney Ege sahilleri cennet gibi. Ama ilk defa çıkacak kişiler için açık denize hiç çıkmadan koylar içinde bir tatil yapmak istiyorsanız ilk akla gelen yer Göcek’dir. Göcek büyükçe bir koy olduğundan dalga ve fırtınadan çok fazla etkilenmezsiniz. Ayrıca Göcek koyunda bir çok bölgede demirleme yapmadan teknenizi bağlayabileceğiniz tonozlar vardır, bu bazı durumlarda işinizi çok kolaylaştıracaktır.
Önemli bir teknik sorun olduğunda Göcek’den motorla destek de alabilirsiniz. Bunlar önemli ayrıntılar. Göcek’de dikkat etmeniz gereken iki şey var, biri dağlar çok dik şekilde denize iner, bu da kıyıları derin yapar. Yani demirleme yaparken daha fazla kaloma vermeniz gerekecektir. Diğeri ise özellikle geceleri denizden esen rüzgar yüksekçe tepelerin üzerinden gelirken katlanarak gelir, buna “gece kaçağı” da denir. Bu da geceleri hava tahminlerinde gördüğünüz rüzgardan biraz daha fazla rüzgarla karşılaşmanıza neden olabilir. Bu nedenle yine demirlerken kaloma önemli olacaktır, diğer bir deyişle kiralayacağınız teknede yeterince zincir veya zincir/halat kombinasyonunun olduğuna emin olmanız gerekir.
Diğer önemli noktalar:
Denize açılmadan önce ve her sabah ve akşam mutlaka hava tahminlerine bakmanızı öneririm. Eğer havanın tecrübelerinize göre sert olacağını düşünüyorsanız bulunduğunuz koydan o gün çıkmayın, gerekirse bir kaç gün bekleyin. Demirlemenizin iyi olduğunu kontrol edin.
Hava tahminlerini telefonunuza kaydedin veya www.rotadeniz.com daki Dümenbaşı menüsünden hava tahminlerine ulaşabilirsiniz. Hava tahminlerini nasıl yorumlayacağınıza emin olun, gerekirse danışın. Bulutları okumayı ve güneşin doğuş ve batış şekillerini öğrenin. Meteoroloji bilgileri için “Temel Meteoroloji” adlı bölüme bakabilirsiniz.
Cep telefonunun çekmediği bölgelerde tatil yapmayı tercih etmeyin. Tekneyi kiraladığınız firmadaki teknik kişi ile emin olmadığınız durumlarda konuşun. Mutlaka telefon numaralarını kaydedin. Özellikle pis su tankı, aküler vb gibi konularda sorun yaşadığınızda arayacağınız bir yer olması önemli.
Sahil güvenlik gibi destek alacağınız telefonları mutlaka telefonunuza kaydedin.
Marina içi manevralarda zorlanıyorsanız, marinaya dönüş günü olan Cuma akşam üstünü beklemeyin. Cuma günü 16:00 ila 18:00 saatleri arası tüm kiralık tekneler marinaya gelirler ve marinanın genellikle zor ve dar yerinde konumlanmış mazot istasyonlarından mazotlarını doldurmaya çalışırlar ve pis su tanklarını boşaltırlar. Burada kuyruk 20 tekne ve üzerinde olabilir ve maalesef el freniniz yok! Bu nedenle manevralarda zorlanıyorsanız baş pervanesi olan bir tekne işinize çok yarayacaktır veya daha iyisi siz daha erken öğle saatlerinde marinaya gelin mazotunuzu rahat rahat alın ve keyiflice marinaya girin.
Son olarak şunu söylemek isterim. Tüm tedbirlerinizi aldıktan sonra özellikle bir bilen arkadaşınızla çıkacağınız tatilin tadı damağınızda kalacaktır. Bir takım sorunlar yaşayabilirsiniz fakat bu tür sorunları yaşamadan da öğrenmeniz mümkün değildir. Önemli olan canınızı ve diğer kişilerin canını tehlikeye atacak tedbirsizliklerde bulunmamanız. Tekne hareket halindeyken alkol de almanızı önermem, bir yere sağlam bir şekilde demirledikten sonra istediğinizi içebilirsiniz.
Bütün bu açıklamalara rağmen soru işaretleriniz varsa veya yanınıza bilen kişi bulamıyorsanız ” Flotilla Skipper” (Filo Kaptanlığı) adı altında haftalık tatiller düzenlenmektedir. Burada amaç kaptan eğitmen önderliğinde bir tekne ile siz ve sizin gibi bir kaç tekne filo şeklinde tatil yapması. Kaptan rotayı belirliyor siz de o nereye gidiyorsa onu takip ediyor aynı yerde demirliyorsunuz, fakat kendi teknenizi kendiniz kullanıyorsunuz. Bu sayede yanlış bir şey yaptığınızda kaptan size destek oluyor örneğin demirlemede zorlanıyorsanız size yardımcı oluyor. Bu şekilde öğrenmek de son derece keyifli ve güven verici.
Şimdiden keyifli tatiller dilerim.
