Birçok VHF telsizinin kullanım ve çalışma prensipleri birbirine yakındır. Yatlarda kullanılan telsizler daha basit olarak tasarlanmıştır ve bu sitenin önceliği yatlar ve küçük tekneler olduğundan burada genellikle yatlarda kullanılan telsizlerin çalışma prensiplerini aktaracağız.
Aşağıdaki resimde DSC özellikli standart bir VHF telsizi görebilirsiniz. Telsizlerin kullanımı son derece kolaydır fakat bazı önemli noktaları bilmek gerekir.
Her marka ve model telsizde tuşların yeri ve şekli farklı olmasına rağmen genel anlamıyla yukarıdaki gibidir. Bir telsizi ilk defa kullanacaksanız buradaki tuş takımını iyi anlarsanız diğer model telsizlerde de benzer şekildeki fonksiyonları rahatça kullanabilirsiniz.
Açma/Kapama ve ses tuşu sağ üst taraftaki butondan yapılır.
Parazit ayarı sağ alt tarafta bulunan SQL tuşu ile yapılır. Parazit ayarı sesin en net şekilde alınması için tasarlanmıştır ve önce saat yönünün tersine tam çevrilir (bu sırada çok gürültü gelir) daha sonra yavaş yavaş saat yönünde çevirerek parazitli sesin kesildiği yerde durulur. Bu telsizin en net iletişim yaptığı pozisyondur ve her telsizi açtığımızda ve sesin net olmadığını düşündüğümüz zaman yapabiliriz.
Yukarı/Aşağı oklar, kanallar arası geçişi sağlar.
16 ile gösterilen tuş herhangi bir kanalı dinlerken hızlı bir şekilde 16. kanala geçmek için kullanılır.
CH/WX tuşuna bir kez bastığınızda bulunduğunuz kanaldan weather (Meteoroloji) kanalına geçiş yapar. Bu zorunlu bir fonksiyon olmasa da firmaların ürünlerini öne çıkarmak için yaptıkları fonksiyonlardır. Bu modelde bu tuşa uzunca bastığınızda “dual” moda, bir daha uzunca bastığınızda “triple” moda geçer. Dual mod, hem mevcut kanal dinlenirken hem de Kanal 16’nın dinlenmesidir. Yine bu modele özgü “triple” modda ise 3 kanal sırayla dinlenebilmektedir.
Scan butonunun fonksiyonu kanalları hızlı bir şekilde taramasıdır. Çoğunlukla kanallarda çağrı olmaz ve siz bir çağrı olduğunda haberdar olmak isteyebilirsiniz. Bu fonksiyonun iki modu vardır, “priority scan” öncelikli tarama ve “normal scan” normal tarama. Aralarındaki fark öncelikli taramada her kanal taramasından sonra Kanal 16’yı kontrol etmesidir. Taramaların yapıldığı kanallar daha önce sizin işaretleyerek belirlediğiniz kanallardır.
DSC tuşu, DSC fonksiyonu için yapılmıştır ve sadece DSC uyumlu telsizlerde vardır. DSC (Digital Selective Calling)’in kısaltmasıdır ve daha önce tanımlanan diğer teknelerle hızlı bir şekilde iletişim kurmayı sağlar. Bu konunun detaylarını “DSC (Digital Selective Calling) Fonksiyonu Nedir?” adlı dokümanda bulabilirsiniz.
Distress butonu yine DSC özellikli telsizlerdeki çok önemli bir başka fonksiyondur. Bu butona basılarak diğer teknelere ve istasyonlara acil çağrı sinyali gönderebilirsiniz. Distress fonksiyonu GPS ile bağlantılı olduğundan, teknenizin DSC numarasını, GPS pozisyonunuzu çok hızlı bir şekilde göndermenizi sağlar. Yanlışlıkla basılmaması için bu butonun üzerinde yanlışlıkla basılmayı engelleyen bir koruma vardır.
Önemli Not:
VHF telsizi kullanmanın büyük sorumluluğu vardır ve sadece VHF lisansına sahip yetkili kişilerin kullanması gereklidir. Bilmediğiniz hiçbir tuşu veya fonksiyonu kullanmayınız ve mutlaka telsizin kullanım kitapçığını okuyunuz. Tekne sizin değilse kiraladığınız teknede kullanım kitapçığı var mı mutlaka kontrol edin ve acentenin tekne görevlisinden kısaca fonksiyonlarını anlatmasını isteyin. Distress fonksiyonu varsa tüm tanımlamaların tam olduğunun ve GPS’e bağlı koordinat verebildiğinden emin olun. DSC kullanmak zorunda kalırsanız teknenin MMSI (Maritime Mobile Service Identity) konunun ne olduğunu acil durumda görebileceğiniz bir yere not edin.
