Teknede yangın en tehlikeli kazalardan birisidir. Hızlı bir şekilde kontrol altına alınamazsa tekneyi hızla sarar ve teknenin batmasına neden olur. Aşağıdaki resimden görüleceği gibi yangının kontrol altına alınamaması teknede başımıza gelebilecek en ciddi tehlikelerden birisidir.
Teknede yangına müdahale prosedürü öncesinde teknede yangın çıkmaması için neler yapılmalı, onları hatırlamakta büyük yarar vardır:
1- Ocağın doğru kullanılmaması:
Ocak tüplerinin içindeki gaz havadan daha ağır olduğu için, yanmadan gaz olarak çıktığında teknenin altına doğru çöker. Ev ortamında yerde biriken gazlar genellikle balkonların ve giriş kapılarının açılması ile birlikte sirküle olur ve evi tehdit edecek noktaya kolay kolay gelmez. Teknelerde ise durum farklıdır, teknelerde gazın sirküle olabileceği kapılar ve pencereler limitlidir ve yukarıdadır, özellikle yelkenli teknelerde. Gaz genellikle sintine içinde ve yerin yüzeyinde birikir. Ufak bir kıvılcım teknenin alev almasına yol açabilir.
Önce çakmağı yakıp, daha sonra gazı açarsak, gereksiz yere gaz çıkışının önüne geçmiş oluruz. Tekneyi ve mutfağı kullanacak tekne personeline veya yolcularına bu konuda eğitim verilmesi önemlidir.
Birçok modern teknede ocağı yakabilmek için ocağın gaz butonlarına ocağı yaktıktan sonra 3-4 saniye basılı tutmak gerekmektedir. Basılı tutarak gaz çıkışının devamı sağlanır ve ocak yanar. Elimizi gaz butonundan çekmemiz için gerekli koşul ocağın gaz çıkışının yüksek ısıda olmasıdır, bundan dolayı 3-4 saniye beklememiz gerekir. Bu bir güvenlik mekanizmasıdır. Herhangi bir sebepten dolayı alev sönerse, gaz çıkışı da soğuyacağından dolayı gaz otomatik olarak kesilir. Bu teknelerdeki güvenliği arttıran çok önemli bir mekanizmadır ve konforlu ve keyifli şekilde ocağı kullanabilmek için teknedeki personele veya yolculara kullanılması tarif edilmelidir.
2- Yağın alev alması:
Genellikle dikkat edilmeyen yangın sebeplerinden birisi, yemek yaparken kullandığımız yağın alev alması sonucu yangının tekneye sıçramasıyla oluşur. Özellikle bazı teknelerde ocağın üstünde bulunan lombozlarda (hatch) perde vardır ve ilk önce bu perde alev alabilir. Bu nedenle mümkünse ocağın üzerinde ısınacak veya kolay alev alabilecek bir cisim olmaması sağlanmalıdır. Ocak üstü lombozların ise içeriyi göstermeyecek şekilde bir camdan yapılması daha sağılıklıdır. Ocak üzerinde çıkan bir yangına müdahale edebilmek amacıyla kullanılan yangın battaniyeleri genellikle ocağın yakınındaki raflara konulur, tekneye ilk bindiğinizde yangın battaniyesinin olup olmadığını ve yerini kontrol etmenizde büyük yarar vardır.
3- Teknenin içinde sigara içilmesi:
Esas olarak teknenin içinde de dışında da sigara içilmesi doğru değildir. Fakat yukarıda anlatıldığı gibi teknenin içinde gaz birikmesi özelikle tekne içinde sigara içildiğinde ciddi sonuçlar doğurur. Bu nedenle kesinlikle teknenin içinde veya kamaralarda sigara içilmemesi gerekmektedir.
Sintinede gaz birikmesinin yanı sıra, teknede bir sigaranın tutuşturabileceği çok malzeme vardır, genellikle iç mobilyalar, yataklar hızlı bir şekilde yangının büyümesine neden olur. Teknenin ambarlarında depolanmış çözücü maddeler, boyalar veya yakıt, tehlikenin hızla büyümesine sebep olabilir. Kamaraların genellikle tek çıkışı olması, öncelikle tekne personelini ciddi hayati tehlike içine sokar. Ani çıkan bir yangında genellikle kamaralarda bulunan can yeleklerine de erişmek mümkün olmayabilir veya içeride bulunan VHF telsiz de kullanılamayabilinir. Bu durum teknenin kaybedilmesinin yanında personelin ve yolcuların can yeleği olmadan ve yardım çağıramadan suya atlamalarına ve ayrı bir tehlikeye doğru gidilmesine sebep olabilir.
4- Hatalı veya düzgün yapılmamış elektrik tesisatı
Malesef günümüzde elektrik tesisatlarına yeterince önem verilmiyor ve genellikle tesisatı yapan ustaya işi bırakıyoruz veya zaman sıkıntısından dolayı bırakmak zorunda kalıyoruz.
Özellikle sonradan eklenen cihazlar için çekilen elektrik tesisatına özen göstermemiz gerekir, sadece yangından dolayı değil, kötü yapılmış bir elektrik tesisatı aynı zamanda yolda kalmamıza veya bazı kritik cihazların çalışmamasına sebep olabilir.
Öncelikle kablo seçiminde “marin tipi” kabloları kullanmamız ve bağlantı yerlerini kablo pabuçları ile yapmamız gerekir. Seçilen kablo kalınlığı, cihazın maksimum güç tüketimine göre doğru hesaplanmalı, kablonun hiçbir şekilde ısınmasına izin verilmemelidir. Ayrıca mümkünse kablo yolları kullanmalı ve kabloların birbirleri ile teması en aza indirgenmelidir.
Elektrik tesisatı yaptırdığımız kişiden nasıl kablo kullandığı, kaç ampere göre kabloyu seçtiğini ve kablonun nasıl döşendiği ile ilgili sorular sorup, bunları bir sayfada açıklamasını istemekte büyük yarar vardır.
Teknede yangın prosedürleri:
– Yangının üzerini yangın battaniyesi ile kapla veya yangın tüpünü hemen kullan. Yangın tüpünü yangının kaynağına sıkın alevin üzerine değil.
– Yangının büyümemesi için dışarıda bulunan ocak tüpünün vanasını hemen kapat.
– Yangın motorda ise motorun kapağı (makine dairesi kapağı) kesinlikle açılmamalıdır. Motor kapağının üzerinde yangın tüpünün borusunun gireceği büyüklükle yuvarlak bir delik vardır, buradan içeriye yangın tüpü sıkılmalıdır.
– Yangının büyüklüğüne göre VHF telsizle acil durum bilgisi verilmelidir. Personelin ve yolcuların can yelekleri güverteye çıkarılabiliyorsa çıkarılmalıdır, yangını kontrol altına aldığınızı düşünseniz bile.
