Ana Sayfa Bağlama ve Demirleme Bağlama ve demirleme yöntemleri

Bağlama ve demirleme yöntemleri

23058

Tekneyi bir koya demirlemenin, iskeleye bağlamanın veya yanaştırmanın birçok yolu vardır. Bu makalede yanaşma yöntemlerini özetlemeye çalışacağım.

1- Demirleme (İng. Anchoring)

Demirleme veya alarga teknenin bir koya çapanın atılmasıyla yapılır. Demirlemeyi yapabilmek için birçok koşulun uygun olması gerekir. Çapanın, demirleyeceğimiz zemine uygun olması, yeterince kalomaya sahip olmak, rüzgardan korunur bir yer seçmek, denizin derinliği gibi birçok faktör iyi bir demirleme için gereklidir.

Demirleme konusu hassas ve detaylı bir konu olduğundan detayları için “demirlemede dikkat edilecek noktalar” adlı makaleyi okumanızı tavsiye ederim.

2- Tonoza bağlama (Mooring)

Tonoza bağlama en kolay ve sağlam yapılabilen bağlama yöntemlerindendir. Tonoz, deniz dibine beton bir blok atılarak sabitlenir ve beton bloğun denizde tarama ihtimali çok azdır.

Tonozu gösteren şamandırayı teknenin baş kısmından teleskopik kanca (kakıç) ile yakalarsanız, çember şeklinde bir halat göreceksiniz. Teknenin baş kısmından kalınca bir halatı bu çemberden geçirdikten sonra halatın diğer ucunu tekrar tekneye bağlayarak tonoza bağlanmış olursunuz.

Halatın iki ucunu da teknenin baş tarafındaki kurtağzına bağlamanız en doğrusudur. Halatında mutlaka teknenin başındaki halat yerinden geçmiş olmasına dikkat edin, yoksa teknenin vardevela gibi diğer yerlerine zarar verirsiniz. Halatı mümkün olduğu kadar gerin, böylece salınımı azaltmış olursunuz. Tonozun üzerinde bağladığınız yerin sağlam olduğuna emin olun, şamandıra plastikse bağlayacağınız yerin direk tonoz halatına bağlı olduğundan emin olun.

3- Akdeniz stili bağlama

Akdeniz stili bağlama, bir koya demir atıp, teknenin kıç tarafını karaya bağlayarak yapılan bağlama yöntemidir. Genellikle Akdeniz’de çok sık uygulandığından bu yönteme bu isim takılmıştır.

Akdeniz stili bağlamada, rüzgarın ve koyun durumuna göre bir halatla veya iki halatla karaya bağlama yapılır. Karaya bağlayacağınız en uygun yer bir kaya parçası olmalıdır. Bazı tekneler ağaçlara bağlıyorlar, ağaçlara son derece zarar verir bu nedenle mümkün olduğu kadar kayalara bağlamaya çalışın.

Yat turizminin yoğun olduğu bazı koylarda kıyılara “baba”lar konulmuş, çok güzel bir uygulama. Bu sayede tekne bağlayacak yer aramıyor ve ağaçlara da zarar verme ihtimalleri kalmıyor. Yeri gelmişken bahsetmekte yarar var, bir başka güzel uygulamada, bazı koylarda tekneler için tonoz atılmış olması. Bu sayede Akdeniz stili bağlanmak için demir atmanıza da gerek kalmıyor, baştan tonoza, kıçtan babaya bağlayarak doğaya zarar vermeden teknenizi yanaştırmış ve güvenle bağlamış oluyorsunuz. Her demir atıldığında yer altındaki doğal zenginlik de bozuluyor, bu nedenle tonoz olan yerleri tercih etmekte büyük yarar var.

Yukarıdaki şekilde tekne iki halatla karadaki babalara bağlanmış görünüyor. Baş taraftan da demir atılmış. Bu yöntem yanal rüzgarların etkilerini azaltır ve daha iyi bir tutunma sağlar. Öte yandan tek halatla tam kıçtan karaya bağlamak çoğu zaman yeterli olur, rüzgarın durumuna, koyun rüzgarlara kapalı olup olmadığına bakarak karar verilmelidir. Rüzgar fazlaysa kıç halatlarını bağlarken önce rüzgar üstü halatı bağlayın, bu teknenin kıçının rüzgarla kaymasını engelleyecektir.

Halatların karada herhangi bir kayaya veya cisme sürtünmediğine emin olun. Kısa zamanda aşınır ve kopabilirler. Ayrıca karaya bağlantılarda kazık bağı kullanın, üç kere dolamanızı tavsiye ederim. Teknede koç boynuzlarına bağlayabileceğiniz gibi vinçlere de bağlayabilirsiniz. Vinçlere bağladığınızda germesi son derece kolay olur, vinçten kurtulma durumlarını en aza indirmek için kalan ucunu yine koç boynuzlarına bağlayabilirsiniz.

Akdeniz tipi bağlamada:

  • Bir kişi kıç halatlarını bağlamak üzere suya atlamaya hazır olmalı veya varsa bir bot aracılığı ile karaya götürmeye hazır olmalı.
  • Dümenci dümende tüm manevrayı ve komutları yönetmeli
  • Baş tarafta da çapayı atacak kişi hazır beklemelidir.

Bazı teknelerde havuzluktan ırgatı kontrol olduğundan baş tarafta çapayı hazır edince dümenci aynı işlevi yapabilir. Eğer teknede iki kişiyseniz ve havuzdan ırgat kontrolü yoksa, yardımcı önce çapayı atar ve sonra kıçtan karaya bağlantıyı yapar. Tam olarak bağlanma yapılmadan kesinlikle motor durdurulmamalıdır, tüm bağlantılardan emin olduğunuzda motoru durdurabilirsiniz. Ayrıca birçok teknenin ırgatı direk motora bağlıdır bu anlamda ırgatla yapacağınız küçük ayarlar için de motorun çalışması sizin için gerekli olabilir.

Tam olarak bağlandığınızdan emin olmadan motoru kapatmayın.

 

4- İskeleye kıçtan yanaşmak

İskeleye yanaşmak, çoğu zaman yukarıda anlattığım bağlama yöntemlerinden daha zor gelir. Bunu başlıca nedeni, iskelede başka teknelerin de olması ve dolayısıyla yanaşılacak yerin dar olmasıdır.

İskeleye yanaşırken eğer iskelenin sağladığı bir tonoz varsa bunu kullanmak gerekir ama yoksa “demirleme” adlı makalede anlatılan hususlara dikkat ederek demir atmak gerekir. Tonoz olmayan ve iskele olan yerlerde genellikle deniz zemini ve deniz derinliği demir atmaya elverişlidir.

Demir atmaya başlamadan önce yapılması gereken ilk şey (özellikle yanaşılacak yerde tekneler varsa) usturmaçaları bağlamak olacaktır. Tüm usturmaçaları bağlamak en iyisidir ve eğer yukarıdaki şekildeki gibi rüzgar varsa, yanaşırken rüzgar altı tarafa daha fazla usturmaça bağlayın, herhangi bir terslik durumunda rüzgar altı tarafta kalan tekneye çarpmanızı engelleyecektir. Diğer önemli konu ise iskele ve sancak kıçta iskeleye bağlamak üzere halatları hazır etmektir. Birer uçları teknede koçboynuzlarına bağlı ve iskeledeki görevliye atmaya hazır şekilde beklemeli. Ayrıca teknenin kıçında bulunan vardevela koruyucuları çıkartılmalı, pasarella da iskeleye inme hizasından biraz yukarıda hazır bekletilmelidir. Kesinlikle pasarella iskeleye çarpacak bir yükseklikte olmamalı, biraz üzerinde tutulmalıdır.

Demir atma işlemi teknenin kıçı iskeleye yaklaşıncaya kadar devam eder. 3-4 metre mesafe kaldığında kıç halatları iskeledeki görevliye atılır. Eğer iskelede görevli yoksa tekne daha da yakına doğru yanaşır (demiri atan kişi koordineli olarak zinciri salmalı) ve tekneden bir kişi iskeleye atlayarak halatı iskeleye bağlar. Halat bağlarken en önemli noktaların başında rüzgarın olup olmamasıdır. Eğer rüzgar varsa önce rüzgar üstü halat bağlanmalıdır. Bu şekilde teknenin rüzgarla birlikte sürüklenme riski ortadan kalkar, daha rahat bir şekilde rüzgar altı halat bağlanır.

Halatları babalara veya iskelede bulunan halkalara bağlamak yerine tercihen eğer bir halka varsa bunun içinden geçirip tekrar tekneye geri bağlamak daha doğru bir yöntemdir, buna volta atmak denir. Bunun için halatınızın yeterince uzun olması gerekir. Bu amaçla kullanılan halatlar genellikle 15m dir ve bu anlamda ihtiyacınızı rahatlıkla sağlar. Halatı geri almamızın nedeni, acil bir durumda iskeleye çıkmadan teknedeki halatın bir ucunu bırakıp diğer ucundan çekerek acil bir şekilde yola çıkabilmemizdir. Bu sayede kimse iskelede beklememiş de olur.

Tüm bu yöntemler demir atmanın dışında tonoz varsa da geçerlidir. Tek farkı, tekne iskeleye yanaşırken tonoza bağladığımız halatı (koç boyundan geçirdikten sonra) yavaş yavaş salmamızdır.

İki yöntemde de tüm bağlantılar yapıldıktan sonra teknenin kıç tarafına bir usturmaça koymamız iyi olur, ters bir durumda teknenin iskeleye çarpmasını engeller. Kıç halatları iskeleye rahat çıkacağımız bir mesafeye kadar gerdikten sonra, mümkünse demirin zincirini veya tonoz halatını da iyice germeliyiz. Bu sayede teknenin iskele veya sancağa olan salınımı azalır.

5- İskeleye veya tekneye aborda olmak

Bazı durumlarda iskeleye aborda olmak gerekebilir, örneğin demir atılacak uygun bir mesafe yoktur veya tonoz yoktur. Bu durumda teknenin iskeleye yanlamasına yanaşmasına aborda olmak denir. İskeleye aborda olunabileceği gibi başka bir tekneye de aborda olunabilinir, özellikle iskelede bağlanacak yeterli alan yoksa.

İskeleye aborda olmak

İskeleye aborda olmadan hangi taraftan yanaşılacaksa o tarafa usturmaçaları bağlamak gerekir. Hatta geçici olarak usturmaçaların hepsini bir yana bağlayabilirsiniz. Diğer önemli bir konu ise baş kıç halatlarının ve çapraz halatları hazır bulundurulmasıdır.

Tekneye aborda olmak

Bir başka tekneye aborda olmak, iskeleye aborda olmaktan daha hassas bir konudur. Halat bağlarının volta atılarak geri alınması çok önemlidir. Acil bir durumda ayrılmak istediğinizde diğer tekneye bağlı kalmadan ayrılabilme imkanınız olmalıdır, örneğin diğer teknede yangın çıkması vb.

Dikkat edilmesi diğer önemli konu direklerin aynı hizada olmamasıdır. Aynı hizadaki direklerin rüzgarlı hazalarda birbirlerine çarpmaları ihtimali vardır, bundan dolayı eğer gerekirse şekildeki gibi ters aborda olun.

Aborda olacağınız tekneye daha önceden izin istemenizde ve ne zaman ayrılacaklarını sormanızda yarar vardır, ondan daha önce ayrılma planı yapmanız gerekecektir. İzin konusunda ise genel anlamda birçok ülkede başka bir tekneye aborda olmak için izin istemenize gerek yoktur, bu doğal bir hak olarak görülür ama Türkiye’de sormanızda yarar olduğunu düşünüyorum.

Diğer tekneyi rahatsız etmemek için akşam 20:00’den sabah 08:00’e kadar sesiz olmak ve eğer iskeleye çıkılacaksa ayakkabıları çıkarıp (ele alarak) teknenin baş kısmından yürüyerek iskeleye çıkılmalıdır.