Yelkenlerin ayarını yapabilmek için öncelikle yelkenlerin nasıl çalıştığını, rüzgar üzerine nasıl gidilebildiğini iyi anlamak gerekir. Yelkenlerin nasıl çalıştığını bilmiyorsanız “Yelkenler rüzgar üzerine doğru nasıl ilerler” adlı yazıyı öncelikle okumanızı tavsiye ederim.
Hatırlayacağınız üzere yelkenliyi ileri götüren salmanın ve yelkenlerin kuvvetlerinin bileşkesiydi. Salmanın oluşturduğu kuvvet, üzerinden suyun geçmesiyle oluşan kuvvettir. Bu şekilde yelken iki açıdan çekilerek ilerler.
Trim etmekteki esas amacımız daha hızlı gitmek olduğundan, yelkeni ileriye götüren bu iki kuvveti maksimize etmemiz lazım.
En yüksek hıza çıkabilmemiz için yelken kuvvetleri ve salma kuvvetinin maksimum seviyede olması gerekir.
Salma ile ilgili bir ayar yapamadığımızdan bu yazıda yelken kuvvetine konsantre olacağız. Yelken kuvvetini etkileyen üç etki vardır:
- Atak açısı (Angle of attack)
- Yelkenin derinliği veya toru (Draft)
- Yelkenin bükümü (Twist)
Atak açısı (Angle of atack):
Aşağıdaki şekilde bir yelken üzerine gelen açıyı ve yelkenin yapısını görebilirsiniz.
Eğer rüzgar tam karşıdan geliyorsa, yelken yapraklanmaya başlar, bunun sonucuda kuvvet açısı sıfırdır. En optimum açı, orsa yapabileceğimiz en dar açıdır.
“Atak açısı” kavramı hakkında daha fazla bilgi almak için “Yelken trimi ve atak açısı” adlı makaleyi okuyabilirsiniz.
Yelkenin toru (Draft)
Öncelikle torun açıklamasını yapmakta yarar var. Yelkenin güngörmez yakası ile orsa yakası arasına bir çizgi çektiğinizi varsayalım. Tor, bu çizgiyle yelkenin en geniş alanına denir, bir başka değişle yelkenin derinliğidir. Aşağıdaki şekilde yeşil çizgi ile gösterilmiş toru bulabilirsiniz.
Torun yelken üzerindeki pozisyonu yüzde ile ifade edilir. %30 tor dendiğinde yelkenin orsa yakasından, yüzde 30 kadar ileride olduğu anlamına gelir.
Yelken toru hakkında daha fazla bilgi almak için “Yelken trimi ve tor kavramı” adlı makaleyi okuyabilirsiniz.
Yelkenin bükümü (Twist)
Yelkenin bükümü, yelkenin güngörmez yakasının üst kısmının rüzgar üstüne doğru hafif kıvrılmasıdır. Bir yelken twist edilmelidir çünkü rüzgarın geliş açısı, rüzgarı yelkenin üst kısımlarından arkaya doğru kaçırır. Bunu engellemenin yolu üst tarafı hafif twist etmektir.
Bunun dışında büyük dalgalarda yelkenin güngörmez tarafı gergin olursa, yelkenlinin iniş çıkışlarında bu gerginlik yelkene zarar verebilir. Twist bu açıdan da yelkeni koruyucu bir etkiye sahiptir.
Yelkenin bükümü hakkında daha fazla bilgi almak için “Yelken trimi ve twist kavramı” adlı makaleyi okuyabilirsiniz.
