VMG (Velocity Made Good) kavramı, yelkencilikte ve özellikle yelken yarışlarında çok önemli bir kavramdır. Kısa tanımı, hedefe olan hızdır. Detaylarını aşağıdaki şekille açıklamaya çalışayım.
Rüzgar üzerine direk gidemeyeceğimizi temel yelkencilik yazılarından öğrenmiştik (kırmızı ok üzerine yelken yapmamız mümkün değil, halbuki esas hedefe direk A noktası).
Bu nedenle önce bir farazi C noktası belirliyoruz (sancak veya iskele tarafında fark etmez) ve C noktasına gelince tramola atacağız. Gerek tramola öncesi gerekse tramola sonrası bizim hedefe olan hızımızın hep yatay bir bileşkesi bulunuyor, bizim hedefe olan hızımız ise şekilde yeşil okla gösterdiğim VMG. Bir başka değişle, teknemizin hızı bizi hedefe götüren hız değil, teknemizin hızı bizi A noktasından C noktasına veya C noktasından B noktasına götüren hızdır. Halbuki bizim amacımız B noktasına ne kadar hızlı gideceğimiz.
Karmaşa şurada başlıyor; eğer C noktası daha sancak tarafında alınırsa ne olur? B noktasına daha mı hızlı gideriz? Veya daha iskele tarafında alınırsa ne olur? Belirli açıdan küçük açılarda rüzgar üzerine gidemeyeceğimizi söylemiştik, ama C noktasını gidebilecek en dar açıyla seçersek, bu açının B noktasına olan bileşkesi (VMG) daha mı artar?
Dümencinin karar vermesi gereken konu “B noktasına en hızlı” gitmek için C noktasının neresi olacağıdır? Şu sorular sorulumalıdır:
– C noktası daha sancak tarafında seçildiğinde teknenin daha hızlı gideceğini bilmemiz bizi B noktasına daha hızlı götürür mü?
– C noktasını daha kestirme alıp (daha iskele yönünde) ama daha yavaş gitmeyi kabullensek bu bizi B noktasına daha hızlı götürür mü?
Bu iki sorunun optimum noktası en hızlı VMG’ye sahip olmamızı sağlar. Şu örnekle hesabımızı yapıp konuyu daha iyi anlayabiliriz:
A noktasından C noktasına giderken 60 derecelik bir açıyla ve 5 mil hızla gittiğimizi düşünelim. Eğer 65 dereceye çıkarsak hızımızın 5.2 mile çıkacağını anladık. C noktasına 60 mı yoksa 65 derece açıyla mı gitmeliyiz?
Cevap basit geometri ile bulunabilinir:
Cos(60) * 5 = 2.5 mil (VMG)
Cos(65) * 5.2 = 2.2 mil (VMG)
Bu durumda 60 derece açı ile gitmek B noktasına bizi daha hızlı götürecektir, C noktasına olan hızımız 0.2 mil daha az olsa bile.
Bugün elektronik navigasyon cihazlarının çoğu VMG’yi hesaplıyor, bunun için bir A ve B noktası tanımlamalısınız. Teknenin açısını değiştirerek VMG’nin artıp azaldığını otomatik olarak görebilirsiniz, tabi bir hesap makinesi yardımıyla Cos işlemi yaparak da bulmanız mümkün.
