Denize düşmek, denizdeyken karşılaşabileceğiniz en büyük hayati tehlikelerin başında gelir. Düşen kişiye nasıl tekrar yanaşabileceğimizi ve denizden kurtarabileceğimizi “Denize adam düştü (MOB)” adlı makalede özetlemeye çalışmıştım. Bu makalede denize düşen kişinin denizden çıkarılması ile ilgili biraz daha detay vermeye çalışacağım.
Bu konu oldukça önemli ve tecrübe gerektiren bir konudur. Sert hava koşullarında çok deneyimli kişiler bile kurtarma sırasında zorluk çekebilirler. Her koşulu bu makalede anlatmak mümkün değildir, amaç bu tür durumlarla karşılaşıldığında size genel bir bilgi vermektir.
Öncelikle tekneye tüm manevraları yaptırıp denize düşen kişiye yaklaştığımızda yapacaklarımızı hem bir seferde yapmak hem de güvenli olarak kişinin kurtarılması son derece önemlidir. Bu aşamada dümencinin kısa zamanda birçok şeye karar vermesi gerekebilir. Öncelikle denize düşen kişi yaralı mı? Tek başına yüzebilecek veya halat bağlayabilecek bilinçte mi? Bu detayları, kişiyi gözlemleyen gözlemcinin de anlayabilmesi çok önemlidir.
Buna göre tekne kişiye yanaştığında duraksatılıp tekrar hızlanmak yerine (denize adam düştü adlı makalede anlatıldığı gibi) tamamen durdurulmalıdır.
Denize düşen kişi hafif yaralı ve tek başına tekneye çıkamayacak durumdaysa:
Oldukça kritik bir durumdur. Hava koşulları normal ve su sıcaklığı düşük değilse, bir başka kişi yaralıyı sudan çıkarmak için suya girebilir. Eğer hava koşulları sert, rüzgar çok şiddetliyse, mümkün olduğu kadar ikinci bir kişinin suya girmemesi önemlidir.
Bu tür durumlar için can askısı kullanılmalıdır. Can askısı kişinin kendisine kolayca takabileceği bir düzenektir, bu sayede suya düşen kişiye çok yanaşmaya gerek kalmadan veya çok yanaşılamayan durumlarda oldukça etkilidir. Giyilmesi kolay olduğundan hafif yaralı bir kişinin giymesi çok zor değildir. Aşağıdaki şekilde bir can askısı örneğini görebilirsiniz. Halatların uzunlukları 20m ile 30m arasında olabilir, üretici firmanın tasarımına göre farklılık gösterebilir.
En büyük risklerden biri ise, attığımız can askısının kazazedeye ulaşmamasıdır. Kazazede çok uzakta kalıyorsa zaten atarak ulaştırma şansımız oldukça düşüktür. Bu durumda birtakım manevralar yapmak gerekebilir.
Kazazedenin can askısını yakalaması için yapılacak bu yöntem kolay görünse de sert havalarda özellikle kavança atarak yapılan bu manevralar kolay yapılamayabilinir. Şimdi adım adım vermeye çalışayım:
1- Can askısı atılmak üzere hazırlanır.
2- Geniş apaz seyrine geçip can askısını teknenin kıçından bırakırız.
3- Kazazede ile aynı hizaya gelinceye (yatayda) kavança atarız.
4- Kazazede ile aynı hizaya gelince (dikeyde) rüzgar üzerine doğru kırarız
5- Kazazedenin etrafından bir tur daha döneriz. Bu sırada can salı (kırmızı şekil) kazazedeye çok yaklaşır.
6- Tekrar rüzgar altına döndüğünde can askısı kazazedeye ulaşmış olur.
Bu işlemlerde amaç denize atılan can askısının kazazedeye ulaşmasıdır. Kazazede can askısına ulaşınca önce başından sonra kollarından geçirerek kendini garanti altına alır. Teknedekiler de kazazedeyi çekmeye başlar. Bu aşamada mutlaka halatın teknedeki ucunu bir yere bağlamak gerekir. Kazazedeyi çekmekte zorlanacağınızı düşünüyorsanız halatı vince de dolayabilir ve vinç yardımıyla çekebilirsiniz. Bu yöntem oldukça pratiktir.
Can askınız yoksa, mecburen can simidini kullanmanız gerekecektir, aynı prosedürleri can simidi için de uygulayabilirsiniz.
Bunların dışında kullanabileceğiniz birçok farklı yöntem vardır. Fırlatma ipi de teknenizde bulundurabileceğiniz faydalı bir ekipmandır. 20 ila 30 metre arasında bir halat fırlatabilirsiniz, pratiğini yapmak şartıyla çok kullanışlı ve işe yarayabilecek bir ekipmandır. Aşağıda resmini görebilirsiniz.
Denize düşen kişinin eğer can yeleği varsa ve yukarıda veya “Denize adam düştü MOB” adlı makalede anlatılan manevralarla 5 veya 10 metre yakınına gelebiliyorsanız normal bir halat fırlatarak da işinizi görebilirsiniz. Denizdeki kişinin halatı izbarço bağı ile can yeleğine (metal tokasına) bağlaması gerekecektir.
Eğer teknedeki kişilerin halat bağlama konusunda bilgileri az veya zayıfsa (deneyimsizler için denizde kolay bir iş değildir) teknede hazır halde bulundurabileceğiniz üzerinde kilit mekanizması olan kolay kilitlenebilen bir düzenek bulundurabilirsiniz. Birkaç metre uzunluğunda bir halat, ucunda hazır kilit mekanizması ve yüzerliliği sağlayacak çok küçük bir şamandıra. Bunu kazazedeye atmadan teknedeki diğer halatın ucuna bağlayarak denize düşen kişinin sadece hazır kilidi kendi can yeleğine bağlaması kalacaktır.
Bu tür yöntemlerin ne olabileceğini, sizin başınıza geldiğinde ne kullanabileceğinizi önceden düşünmekte çok yarar vardır.
