Pervaneye halat, misina veya balıkçı ağı gibi cisimlerin takılması hem tehlikeli hem de çok can sıkıcı bir sorundur. Bu yazıda hem bunlardan korunmak için ne yapılması gerektiğini hem de başınıza gelirse nasıl kurtulabileceğinizi anlatmaya çalışacağım. Tabi bir de yanınızda bulunması gereken ekipmanları özetleyeceğim.
Unutmayın ne yaparsak yapalım pervanemizi koruyamayabiliriz, özellikle denizlerimizi çöplüğe çevirdiğimiz ülkemizde. Birkaç not:
- Halatlar genellikle tekneyi iskeleye bağlarken veya kıçtan-kara bağlanmaya çalışırken, koylarda veya marina/balıkçı barınakları içinde meydana gelir ve takılan halatta kendi halatımız olur. Bu tür dolanmalar genellikle tornistan giderken başımıza gelir ve kendi bağlama halatımızı pervaneye dolarız.
- Diğer başımıza gelebilecek dolanmalar ise balıkçı ağları, öndeki tekneden atılmış bir olta veya denize atılmış bir poşet olabilir.
- Genellikle açık denizlerde büyük bir sorun yaşanmaz, atılmış bu tür cisimler bir şekilde kıyıya yakın yerlere sürüklenirler.
Ne yapmalıyız?
- İlk yapılacak şey motoru boşa almaktır. Bu hem kurtarmayı kolaylaştırır hem de motora ve şafta/pervaneye zarar vermeyi engeller.
- Motorun boşta olması nedeniyle, eğer iskeleye yakın bir yerdeyseniz diğer teknelere çarpmamak için gerekli önlemleri alın, büyük olasılıkla usturmaçalarınızı henüz çıkartmamışsınızdır, usturmaçaları gerekli gördüğünüz şekilde konumlandırın.
- Öncelikle halatın bir ucundan çekerek pervaneden kurtarmaya çalışın. Çekeceğiniz uç pervanenin sardığı uç olmalıdır, yani eğer sizin teknenize bağlı bir halatsa genelde boşta olan uç olur. Eğer sonuç alamazsanız diğer ucu da çekmeyi deneyin.
- Eğer halat tornistan yaparken pervaneye dolandıysa bir kişi halatı çekerken siz de motora çok az ileri güç verebilirsiniz.Yine üst maddede yazdığım sırayla halatı çekmeyi deneyin. Biraz denedikten sonra başarılı olamıyorsanız bırakın.
- Eğer halat ileri yolda pervaneye takıldıysa yukarıdaki maddenin tersini yapın, hafif tornistanda çıkarmayı deneyin.
- Yukarıdaki yöntemler başarısız olursa veya dolanan halat veya diğer cisme erişemiyorsanız dalmanız gerekecektir.
- Dalmadan önce mutlaka motoru boşa alın ve durdurun.
- Teknenizde mutlaka maske ve şnorkel vardır. Eğer varsa tekneye sürütünmeden korunmak için sualtı kıyafetlerini üşenmeden giyin, hava çok soğuk olmasa da. Mutlaka eldiven takın. Yanınıza keskin bir bıçak da alın.
- Teknede BC ve dalış tüpü varsa bunu kullanmanız işi çok kolaylaştıracaktır. Daha önce dalma tecrübeniz yoksa başka birinden yardım isteyin. Bu tür işler için 1 ila 5 litre arasında küçük tüpler satılıyor, teknede bulundurmakta büyük yarar vardır.
- Eğer hava karanlıksa bir de su geçirmeyen fenere ihtiyaç vardır, özellikle kafa fenerine, çünkü iki elinizi de kullanmanız gerekecektir.
- Halatı keserek pervaneyi kurtarmaya çalışın. Dolanan halatın ne olduğunu anlamaya çalışın, yerine başka halat kullanmak gerekiyorsa gerekli önlemleri alın (örneğin bağlama halatınız dolanmışsa yerine yedek bir bağlama halatı temin edin)
Korunmak için ne yapmalıyız:
- Öncelikle halatlarınızı kontrollü bir şekilde iskeleye atın, suda halat varken ileri veya tornistan yapmayın.
- Tonoz halatı da sıkça takılan halatlardandır, batan tipte halatlar kullanın ve halatın ucuna küçük bir şamandıra takın. Böylece halatın pervane hizasında yüzme olasılığını azaltırsınız.
- Koylara veya iskeleye doğru giderken mümkünse bir kişi baş tarafta ayakta dursun, hem halat, ağ gibi cisimlerden pervanenizi korursunuz hem de kayalık ve denizdeki batıklara çarpma ihtimalinizi azaltırsınız.
- Balıkçıların avlandığı yerlerde çok daha dikkat edin, mümkünse uzaktan seyredin.
Pervaneyi kurtarmak için teknenizde bulundurabileceğiniz ekipmanlar:
- Çok keskin bir bıçak (zaten teknede olmalı)
- Maske ve şnorkel (teknede olmalı)
- Su geçirmez fener, tercihan kafa feneri (şarjının olup olmadığını kontrol edin)
- Küçük dalış tüpü (1-5 litre arasında)
- Dalış elbisesi
