Elektronik cihazlarla seyir yapmak o kadar kolaylaştı ki, konvansiyonel harita üzerinde rota çizip ilerlemek neredeyse unutuldu. Her an teknede elektronik aksam bozulabilir, GPS cihazının bozulduğu durumda navigasyonu nasıl yapabiliriz? Hangi cihazlara ihtiyacımız var?
Bu bölümde, kıyı navigasyonu yapabilmek için gerekli cihazlar nelerdir, onları tanıyacağız:
1- Harita
Seyir yapacağınız bölgenin haritasının teknede bulunması yasal bir zorunluluktur. Mümkünse temiz ve yeni bir harita bulundurmaya çalışın, belirli aralıkla yenilemeye çalışın.
Yat haritaları ile ilgili detaylı bilgiye, “Yat haritaları” adlı makaleden ulaşabilirsiniz.
Genellikle rota çizimleri amatör denizciler tarafından, 1:100,000 ile 1:300,000 arasını ölçekli haritalarda yapılır.
2- Pusula
Teknede mutlaka çalışır bir pusula olması gereklidir. Doğru hesap yapabilmek için teknedeki pusulanın yapay sapmasını D (Deviation) bilmek önemlidir. Mümkünse teknede 2 pusula olmasına dikkat etmeliyiz, biri arızalandığında diğerini kullanabilmeliyiz. 39 feet ve üzeri yelkenlilerde genellikle çift dümen ve her dümenin önünde ayrı bir pusula bulunur.
3- El tipi kerteriz pusulası:
Bulunduğumuz yerden kerteriz almak için gereklidir. Kerteriz almak kısaca bulunduğunuz noktadan fener, burun, ada gibi sabit bir cisme olan açınızı hesaplamak için kullanılan yöntemdir. El-kerteriz pusulasını, bir tüfekle nişan alır gibi kerteriz alacağınız noktaya tutarsınız, pusulanın ölçtüğü derece sizin kerteriz açınızdır.
Bu amaç için teknedeki pusulayı kullanamayız, çünkü teknenin pusulası teknenin yönünü gösterir, bizim yerimizi belirlememiz için elimizle istediğimiz yere çevirebileceğimiz başka bir pusulaya ihtiyacımız vardır. Aşağıdaki şekilde bir el-kerterizi için kullanabileceğiniz pusulayı görebilirsiniz.
4- Pergel
Pergel, harita üzerinde iki nokta arasındaki uzunluğu hesaplamamızda yardımcı olur. Okulda kullanılan pergellere benzer fakat iki ucunda da demir uç vardır. Bazı modellerinde demir uçlardan biri çıkartılıp, yerine kurşun kalem ucu takılabilmektedir.
İki nokta arasını pergelin 2 ucuna koyup, daha sonra pergeli, haritanın kenarındaki dakika ve saniye çizgilerinin üzerine yerleştirirseniz, iki nokta arasının kaç deniz mili olduğunu hesaplayabilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi almak için, “Enlem, Boylam, Mevki tanımları” adlı makaleye bakabilirsiniz.
5- Navigasyon Cetveli
Normal bir cetvelden farklı olarak, cetveli, harita üzerinde rotanın açısını bozmadan oynatabilmenizdir.
En sık kullanılma şekli, haritanın herhangi bir yerine kalemle rota çizdiğinizi düşünelim (iki nokta arasına). Navigasyon yapabilmemiz için bu rotanın açısını harita üzerindeki pusula şeklindeki açı ölçere getirebilmemiz lazım. Fakat çoğunlukla haritanın küçük bir bölgesinde olan bu açı ölçer üzerinden bizim çizdiğimiz rota geçmediği için, biz rotamızı bu çizginin merkezine taşırız ki, kaç derecelik bir rotamız olduğunu anlayabilelim.
Yukarıdaki resimde görüldüğü üzere cetvel iki parçadan oluşur ve her zaman iki cetvel birbirine paraleldir.
Pratik kullanımı şu şekildedir: Cetvelin birinci kısmını rotamızın üzerine koyarız. Diğer cetveli, makaslar yardımıyla açı ölçere yakın bir yere getirir sabitleriz. Daha sonra bir önceki cetveli makası kapatarak yanına getiririz. Açı ölçerin merkezine gelinceye kadar bu işlemi tekrarlarız, genelde, birkaç kez yaparak ulaşabiliriz. Bu sayede rotamızın açısını bozmadan açı ölçerde kaç derece olduğunu ölçmüş oluruz.
