Ana Sayfa Denizde Güvenlik GMDSS Nedir?

GMDSS Nedir?

17270

Eskiden telsiz iletişimi sayesinde denizde haberleşme ve güvenlik artmasına rağmen herhangi bir organize yöntem mevcut değildi. Telsiz kullanımının başlangıcında yardım ve acil durum sinyalleri tekneler aracılığı ile sahil güvenliğe veya kurtarma ekiplerine iletiliyordu. Denizde haberleşme ve güvenliği regüle edebilmek amacıyla GMDSS (Global Maritime Distress and Safety System) – Küresel Deniz Tehlike ve Güvenlik Sistemi- organizasyonu 1999 yılında yürürlüğe girdi.

GMDSS, denizde ortaya çıkan tehlikelerde karasal iletişim sistemlerini de kullanılarak kurtarma birimlerini otomatik olarak uyaran, arama ve kurtarmayı otomatik olarak hızla temin eden uluslararası bir sistemdir.

Bu işlevi yerine getirmek için yeryüzü ve uydu telsiz iletişim teknolojilileri ile gemilerdeki telsiz iletişim sistemlerini kullanır. Sistem her ihtimali göz önünde bulundurarak uyulmasını istediği koşullar yerine getirildiğinde, anında gecikmesiz bir şekilde arama, kurtarma ve yardımı sağlar.

GMDSS, IMO (International Maritime Organization) SOLAS (Safety of Life at Sea)’nin önemli bir parçası olmuştur. GMDSS, uluslararası uzlaşılan güvenlik prosedürlerini, güvenlik ekipmanlarını tiplerini ve iletişim prosedürlerini belirler. Aşağıdaki şekilde GMDSS’in kullandığı ekipman ve sistemlerin bir örneğini görebilirsiniz.

Hangi gemiler/tekneler GMDSS kapsamındadır?

– Bütün yolcu gemileri (12 kişiden fazla yolcu taşıyan her deniz aracı yolcu gemisi statüsündedir)

– 300 Grosston’dan büyük uluslararası sularda seyreden yük gemileri

GMDSS Kapsamında Deniz Alanları:

Gemilerde bulunması gereken muhabere cihazlar, A1, A2, A3 ve A4 olarak isimlendirilen deniz alanlarına göre belirlenmiştir, aksi taktirde geminin seyir yaptığı bölgeye göre gereğinden fazla ekipman ve bu ekipmanları kullanacak personel bulundurması gerekmektedir :

  • A1 Deniz Sahası: Kıyıdan itibaren VHF-FM/DSC istasyonunun kapsama sahasıdır (kıyıdan yaklaşık 20-50 deniz mili mesafeye kadar olan sahadır).
  • A2 Deniz Sahası: A1 sahasından itibaren MF/DSC istasyonu kapsama sahasına kadar olan bölgedir (kıyıdan itibaren yaklaşık 50-250 deniz mili mesafeye kadar olan sahanın A1 sahası dışında kalan bölgedir).
  • A3 Deniz Sahası: 76 Güney ve 76 Kuzey enlemleri arasında, A2 deniz sahasının dışında kalan INMARSAT uyduları kapsama sahasıdır.
  • A4 Deniz Sahası: A3 deniz sahası dışında kalan, kutuplara kadar olan sahadır.

Deniz sahaları ülkeler tarafından belirlenir. Bir ülkenin A2 olarak belirlediği deniz bölgesi, başka bir ülke tarafından A1 olarak belirlenmişse o bölge A1 bölgesi olur.

GMDSS Haberleşme Cihazları

GMDSS kapsamında DSC, NAVTEX, EPIRB ve SART diye adlandırılan cihazlar/fonksiyonlar bulunur. Teknolojinin gelişmesiyle DSC ve NAVTEX gibi cihazlar GMDSS kapsamında olmayan teknelere dahil kullanıma girmiştir.

DSC Fonksiyonu:

DSC (Digital Selective Calling) bir başka telsiz/istasyon ile direk ve otomatik bir şekilde konuşma yapılmasını sağlar. Ayrıca Distress özelliği sayesinde MAYDAY çağrılarını tek bir tuşa basarak çevredeki istasyonlara ve telsizlere ulaştırır.

Bugün birçok VHF telsizde DSC özelliği bulunmaktadır. Yeni bir VHF telsiz alacaksanız, GMDSS kapsamında olup olmanız önemli değil, tehlike anında acil yardım alabilmek için DSC özellikli olmasına dikkat edin.

SOLAS-GMDSS’e tabi olmayan DSC fonksiyonlu VHF telsizler D-Class (D-Sınıfı) diye belirlenmiştir. Türkiye’de birçok markaya ait VHF DSC D-Sınıfı telsiz bulabilirsiniz. Aşağıdaki resimde DSC özellikli VHF telsizine bir örneği görebilirsiniz.

DSC fonksiyonu ile ilgili detaylı bilgiyi “DSC Fonkisyonu Nedir?” adlı bölümde bulabilirsiniz.

NAVTEX Fonksiyonu:

Navtex, MF (Medium Frequency) bandında karadaki Navtex yayın istasyonlarından gemilere/teknelere aciliyet, emniyet, meteoroloji ve çeşitli uyarıların aktarılmasını sağlayan ve uyarıları yazılı olarak verebilen bir sistemdir. Bu bilgiler ücretsiz olarak tüm gemiler için yayınlanır. Aşağıdaki resimde örnek bir Navtex cihazını görebilirsiniz.

EPIRB Fonksiyonu:

EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon – Acil Durum Konum Vericisi) nin kısaltmasıdır.

Bir geminin batması, yangın çıkması, bir olay sonucu terk edilmesi gibi tehlikeli bir olayla karşılaşması durumunda devreye alınan bir cihazdır. Suya düşünce kendisini otomatik olarak aktive edebilir, denizde yüzebilir ve ışıklı uyarı verebilir yapıdadır. Denize düşmeden de el ile çalıştırılabilinir.

SART Fonksiyonu:

SART (Search And Rescue Transponder – Arama ve Kurtarma Verici Yansıtıcısı)nin kısaltmasıdır. SART bir nevi radar yansıtıcısıdır fakat diğer metal radar yansıtıcılarının dışında kendisi de radarların anlayabileceği frekansta (9 GHz)bir sinyal yayarlar.

SART sayesinde, EPIRP’den farklı olarak civar bölgelerde yardım verebilecek tüm gemiler tarafından destek almak mümkündür.