EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon – Acil Durum Konum Vericisi) nin kısaltmasıdır. (Kişisel EPIRB hakkında bilgi almak için “Kişisel EPIRB nedir?” adlı yazıyı okuyabilirsiniz)
Bir teknenin batması, yangın çıkması, bir olay sonucu terk edilmesi gibi tehlikeli bir olayla karşılaşması durumunda devreye alınan bir cihazdır. Suya düşünce kendisini otomatik olarak aktive edebilir, denizde yüzebilir ve ışıklı uyarı verebilir yapıdadır. Denize düşmeden de el ile çalıştırılabilinir. Aşağıda EPRIB cihazlarına örnek resimleri bulabilirsiniz.
406 MHz frekanslarında çalışır ve acil durum sinyalleri yayınlayarak COSPAS-SARSAT arama kurtarma uyduları tarafından tekneye ait kimlik bilgisi ile sinyal mevkisinin tespit edilmesini sağlar. Bu sayede arama-kurtarma ekipleri acilen olay yerine yönlendirilir.
Tehlikeli bir durumda tekne terk ediliyorsa mümkünse EPIRB cihazı da can salınaalınmalı (denizdeki akıntıdan dolayı cihazla kurtarılmayı bekleyen kişiler arasında mesafe olmaması için) arama kurtarma birlikleri tarafından kolayca tespit edilebilmesi maksadıyla çalışır durumda tutulmalıdır.
EPIRB cihazları çalıştığında deniz aracının bağlı olduğu ülkenin MIB kodu, gemi kimlik bilgileri ve bulunduğu koordinatları verir. GPS cihazına sahip olduğu için 20 metre civarında bir hata ile cihazın bulunduğu koordinatları iletebilir. EPIRP cihazı alırken dikkat etmeniz gereken noktalardan biri de her tür EPIRB cihazında GPS bulunmuyor, bunun yerine bazı tip cihazlarda uyduların konumlarından yararlanarak bir matematiksel algoritmayla sizin bulunduğunuz yeri tahmin eden bir sistem bulunuyor. Uyduların yer değişmesiyle daha hassas bir ölçüm yapılıyor ama bu yöntem hem zaman kaybettiriyor hem de GPS ile alınan bilgi kadar hassas kesinlikle olamıyor. Ancak uydular yer değiştirdikçe (zaman geçmesi lazım) hassasiyet artıyor ve bundan sonra kazanın koordinatları belirmeye başlıyor.
Türkiye, COSPAS-SARSAT sistemine 2005 yılında üye olmuştur. Bu kapsamda, Türk Arama Kurtarma Bölgesi içerisinde 406 MHz EPIRB cihazı üzerinden gönderilen sinyaller, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Deniz Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi tarafından alınmaktadır ve zaman kaybetmeksizin bölgeye Arama Kurtarma Birliği sevk edilmektedir.
EPIRB cihazı el ile çalıştırılabildiği gibi özellikle teknelerde güverteye özel olarak monte edilir. Tekne battıktan sonra, belirli bir derinlikte cihaz bağlı olduğu düzenekten otomatik olarak kurtulur ve su yüzeyine çıkar. Su yüzeyine çıktıktan sonra acil durum çağrısını otomatik olarak gerçekleştirir. Cihaz güverte üzerinde yanlışlıkla ıslanırsa devreye girmez, bunu sağlayan bir mekanizmaya sahiptir.
EPIRP cihazının el ile çalışabilmesi için açma kapama düğmesini ON pozisyonuna getirmek gerekmektedir. Bunun yanlışlıkla yapılmasını önlemek için koruyucu kapak veya pin sistemleri ile genellikle desteklenmiştir.
EPIRP sinyallerini sadece uydu vasıtasıyla iletilebilinir, diğer teknelerde veya teknelerde bu sinyali alabilecek bir mekanizma yoktur. Buna rağmen özellikle karanlıkta verdiği sinyal yakındaki diğer tekneler ve tekneler tarafından görülebilinir.
Yanlışlıkla EPIRB’in devreye alınması
Bu durum çok rastlanılmasa da EPIRP’i devre dışına almayı bilmek önemlidir. Öncelikle cihazın hemen kapatılmaması gereklidir, cihaz kapatılırsa kurtarma ekibi daha da hızlanarak durumun daha acil olabileceğini düşünür.
Öncelikle bölgedeki arama kurtarma ekipleri aranıp cihazın seri numarası da verilerek arama kurtarma operasyonun iptali sağlanmalıdır. Ayrıca bu VHF Kanal 16’dan CANCEL DISTRESS yapılarak tehlike durumun iptali yapılmalıdır. Bundan sonra cihaz kapatılabilinir.
Bu tür durumlarla karşılaşmamak için, eğer teknede bir EPIRP cihazı varsa, kaptan dışında kimsenin kullanmasına izin verilmemelidir ve tekneye binen personel / yolcular bu konuda uyarılmalıdır.
EPIRB Cihazının Tescili
EPIRP cihazlarının tescil kayıtları Denizcilik Müsteşarlığı Ana Arama Kurtarma Koordinasyonu Merkezinde tutulmaktadır. Bu formu http://www.denizcilik.gov.tr İnternet sitesinden temin edebilirsiniz. Acil durumlarda EPRIP’den sinyal gelirse, tehlikeden emin olmak için kayıtlı tekne için verilen üç ayrı telefon numaraları sırayla aranır, buna göre eğer tekne denize açılmışsa o durumda acil olarak yardım gönderilir.
