AIS (Automatic Identification System – Otomatik Tanımlama Sistemi) nin kısaltmasıdır. AIS seyir güvenliğini arttırmak için gemilerin ve teknelerin kimliğini,konumlarının, yönlerinin ve hızlarının belirlenmesini sağlayan bir cihazdır. AIS hakkında detaylı bilgi almak için “AIS Nedir?” adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
AIS Kurtarma sistemi, AIS üzerinde çalışan ve acil duruma ihtiyaç duyan gemileri, tekneleri veya kişileri belirlemeye yarayan, AIS üzerinde geliştirilmiş bir sistemdir. AIS makalesinde anlatıldığı gibi harita üzerinde gösterilen her renk ve kod ayrı tipte gemileri ifade etmekteydi. Örneğin sahil güvenlik ve kurtarıcılar farklı bir renk/kod, yük gemileri farklı bir renk/kod, özel yatlar farklı bir renk/kod gibi.
AIS kurtarma sistemi, 900lü kodları kullanarak ekranda diğer AIS sisteminden gelen acil durum çağrılarını, koordinatlar ve teknenin tüm bilgileriyle birlikte gösterebiliyor. Başka bir deyişle, eğer teknede acil durum oluştuysa, aynı DSC telsizlerindeki gibi acil durum kodu göndermeye başlıyorsunuz ve diğer tekneler sizi artık 900 koduyla uyarı şeklinde kendi ekranlarında görüyorlar böylece arama-kurtarma ekiplerinin gelmesini beklemeden size yardım edebiliyorlar.
Sistemin başarıyla çalışması için temel olarak iki koşulun yerine gelmesi gerekiyor; birincisi etrafınızda AIS sinyallerini alabilecek bir gemi veya teknenin olması, ikincisi ise AIS ekipmanlarına 900lü acil durum kodlarını alacak son bilgisayar yazılımının yüklenmiş olması. Tüm ticari teknelerde, gemilerde, arama-kurtarma teknelerinde AIS zorunlu olduğundan eğer geleneksel rotalardan çok uzakta değilseniz görülme şansınız yüksektir. Yine de bunun tam garantisi yoktur. İkinci olarak belirttiğim yazılım güncellemesi ise, zamanla ortadan kalkacaktır, belirli aralıklarla yazılım güncellemesi yapıldığından en geç birkaç yıl içinde 900lü kodları acil durum olarak tüm eski AIS sistemlerinin ekranlarında gösterilmeye başlayacaklardır.
AIS’in bir diğer avantajı da, büyük gemiler sizi radarda görmese bile (nasıl bir tekne olduğunuzu yönünüzü vb. anlamayabilir) hızınızı, yönünüzü ve kimliğinizle birlikte kesinlikle görürler bu nedenle denizde çatışmaların (özellikle sisli ve zor hava koşullarında) önüne geçilmiş olunur.
Radara göre dezavantajı ise, radar önünüzde ne olursa olsun (ister AIS cihazı olsun ister olmasın) ekranda gösterir. Bu nedenle AIS tamamen radarın yerine geçer demek mümkün değildir. Bir çok can salında radar reflektörü vardır ve radar tarafından görülebilirler.
AIS fiyat avantajı ve kullanım kolaylığı ile hem acil durumlarda yarım istemek için bir güvenlik ekipmanı hem de özellikle gemilerle çarpışma olasılığınızı çok düşürmektedir. Tekneler için radardan daha öncelikli alabileceğiniz bir cihaz olduğunu düşünüyorum.
AIS’in can salında veya yanınızda taşıyabileceğiniz kişisel modelleri de vardır. Bu modeller kişisel EPIRB cihazları gibi (bilgi için Kişisel (PLB) EPIRB Nedir? adlı makaleye bakın) oldukça küçük ve kolaylıkla can yeleklerine veya montlara takılabilinir. Manuel olarak aktive ettiğinizde yaklaşık 4 deniz mili çevrenizde bulunan teknelerin veya gemilerin AIS ekranlarından görünebilinir.
Özellikle denize düşme veya denizde kaybolma durumlarında çevredeki teknelerin müdahale etmesi için etkilidir. Eğer kendi teknenizde AIS cihazı varsa ve tüm teknedeki can yeleklerinde de varsa, denize adam düştü (MoB) durumunda kişiyi kaybetme veya gözden kaçırma riski ortadan kalkar. Denize adam düşmesi konusunda bilgi almak için Denize adam düştü (Man Overboard MOB) adlı makaleyi okuyabilirsiniz.
